Απο που κρατάει η σκούφια τους: Καταγωγή Σαμαρά-Παπανδρέου

  Μπορεί ο σημερινός πρωθυπουργός, ο Αντώνης Σαμαράς, να μην κατάγεται από μεγάλο πολιτικό τζάκι, κατάγεται όμως από μεγάλη οικογένεια σαμαράδων…

  Αν και είναι γνωστό ότι κατάγεται από την Πύλο, οι ρίζες της οικογένειάς του κρατάνε από την Αρκαδία, και συγκεκριμένα από την ιστορική Στεμνίτσα. Η καταγωγή του από την πλευρά της μητέρας του Ελένης Ζάννα είναι γνωστή, όπως γνωστή είναι και η γενεαλογική του σχέση με την Πηνελόπη Δέλτα. 

  Γνωρίζουμε ότι ο πατέρας του σημερινού πρωθυπουργού, Κωνσταντίνος Αντωνίου Σαμαράς. γεννήθηκε στην Πύλο, όπως και ο θείος του, Γεώργιος Σαμαράς του Αντωνίου, που γεννήθηκε το 1903 εκεί και διετέλεσε αρκετές φορές βουλευτής με το κόμμα της Ε.Ρ.Ε. εκλεγόμενος βουλευτής Μεσσηνίας τό 1956, 1958, 1961 και 1963 . Ο Κωνσταντίνος Σαμαράς γνωστός καρδιολόγος της εποχής του, διετέλεσε για πολλά χρόνια διευθυντής του «Ευαγγελισμού».

  Η οικογένεια όμως ήταν πρόσφατα εγκατεστημένη εκεί, στην Πύλο. Στους εκλογικούς καταλόγους του 1873 η οικογένεια Σαμαρά ήταν πολυπληθέστατη στην Στεμνίτσα, με 16 ενήλικες άντρες να έχουν δικαίωμα ψήφου και όλοι να εξασκούν το επάγγελμα του σαμαρά-σαγματοποιού, εκτός από έναν Ιωάννη Σαμαρά του Γεωργίου, 21 χρονών που δηλώνει μαθητής, με σίγουρο πάντως μέλλον στις οικογενειακές επιχειρήσεις και τον Κωνσταντίνο Σαμαρά του Μαυροειδή, 30 χρονών που δηλώνει γανωτής...

 

Οι Σαμαράδες της Στεμνίτσας ήταν οι :

-Κων/νος Θεοδώρου Σαμαράς, 42, σαμαράς

-Αντώνιος Βασιλείου Σαμαράς, 24, σαμαράς

-Ιωάννης Παναγιώτη Σαμαράς, 50, σαμαράς,

-Γεώργιος Σαράντου Σαμαράς, 25, σαμαράς

Ιωάννης Σαράντου Σαμαράς, 22, σαμαράς

-Γεώργιος Χρήστου Σαμαράς, 47, σαμαράς

Βασίλειος Χρήστου Σαμαράς, 52, σαμαράς

-Ιωάννης Γεωργίου Σαμαράς, 21, μαθητής

Χρήστος Γεωργίου Σαμαράς,24, σαμαράς

Αντώνιος Γεωργίου Σαμαράς, 21, σαμαράς

-Μαυροειδής Αντωνίου Σαμαράς, 57, σαμαράς

Γεώργιος Μαυροειδή Σαμαράς, 25, σαμαράς

Δημήτριος Μαυροειδή Σαμαράς, 21, σαμαράς

Ιωάννης Μαυροειδή Σαμαράς, 27, σαμαράς

Κων/νος Μαυροειδή Σαμαράς, 30, γανωτής

Νικόλαος Μαυορειδή Σαμαράς, 34, σαμαράς

  Υποθέτουμε οτι ο Αντώνης ο παππούς του …δικού μας Αντώνη, και πατέρας του Γεωργίου(θείου) και Κωνσταντίνου(πατέρα) δεν είναι ο Αντώνιος Γεωργίου Σαμαράς, 21 χρονών, αν και δεν το αποκλείουμε, λόγω της ηλικίας του, που σημαίνει οτι έκανε τα παιδιά του σε ηλικία 50 ετών και πάνω στις αρχές του 20ου αιώνα στην Πύλο.    Πιστεύουμε οτι κάποιος ανήλικος ακόμα Αντώνης Σαμαράς δεν συμπεριλήφθηκε στους εκλογικούς καταλόγους του 1873 λόγω της ηλικίας του, και είναι αυτός που θα μετακινηθεί στην Πύλο και θα δει τα παιδιά του να ξεφεύγουν από την οικογενειακή παράδοση.

# Ετυμολογικά προφανώς συνδέεται με το επαγγελματικό «σαμαράς»,ο κατασκευαστής/έμπορος σαμαριών.

 Η λέξη σαμάρι, προέρχεται απο την λέξη της ελληνιστικής περιόδου σαγμάριον, υποκοριστική μορφή του αρχαίου σάγμα.

 # Σαν επώνυμο αρκετά συχνό στις μέρες μας, με τις διάφορες κατά τόπους παραλλαγές του: Σαμαρόπουλος, Σαμαράκης, Σαμαρίδης, Σαμαρούδης, Σαμαρτζής, Σαμαρούδης, Σαμαράκος κ.α.

 Πρώτη φορά(με τη μεσαιωνική μορφή της λέξης, σαγμάρι) το συναντάμε σαν επώνυμο στην Τραπεζούντα το 13ο αιώνα, όπου βρίσκουμε τον Ιωάννη Σαγμαρά, κτηματία, αλλά και στη Χαλκιδική την ίδια περίοδο βρίσκουμε τον πάροικο Παχυνικόλαο Σαγμαρά.

-Για την οικογένεια Παπανδρέου, γνωρίζουμε όλοι οτι κατάγεται απο το Καλέντζι Τριταίας, του νομού Αχαΐας.

 Το αρχικό επώνυμο της οικογένεια ήταν Σταυρόπουλος, λόγω του γενάρχη Σταύρου που  γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στο Καλέντζι. Ο Σταύρος αυτός, απέκτησε τρια παιδιά, τον Αντώνιο, το Νικόλαο και τον Γεώργιο, οι οποίοι γεννήθηκαν στο πρώτο τέταρτο του 19ού αιώνα.  Και μέχρι τον Ανδρέα Σταυρόπουλο, πατέρα του Γέρου της δημοκρατίας, όλα τα μέλη της οικογένειας ήταν όπως όλοι οι κάτοικοι της περιοχής, γεωργοποιμένες (όπως αναφέρει ο εκλογικός κατάλογος του 1865 του Δήμου Τριταίας).

-Ο Γεώργιος (Γεωργάκης, 1815), απέκτησε δύο παιδιά, τους Αθανάσιο Σταυρόπουλο(1854) και Κωνσταντίνο Σταυρόπουλο (1856) οι οποίοι πέθαναν άκληροι.

-Ο Αντώνιος(1823) απέκτησε τρία παιδιά, τον Γεώργιο, Θεοδόση και Παναγούλα Σταυρόπουλοι, και οι απόγονοί τους ζουν σήμερα στην Αχαΐα.

-Ο τρίτος γιος, ο Νικόλαος Σταυρόπουλος(Νικολής,1827), παντρεύτηκε την Ντινοπούλου(άγνωστο το βαφτιστικό της) απο το γειτονικό Αλποχώρι. Η κόρη του η Παναγιώτα απεβίωσε νέα. Ο γιος τους ο Ανδρέας (Ανδρίκος) Σταυρόπουλος παντρέυτηκε την Παγώνα Παπαδοπούλου(Μάμαλη) απο το γειτονικό χωριό Βελημάχι .

 Ο Ανδρέας αυτός, ύστερα παπα-Ανδρέας λόγω της ιδιότητάς του, έδωσε το επώνυμο στην οικογένεια που, καθώς οι γιοί του Νικόλαος(1884) και Γεώργιος Παπανδρέου (1888) , όπως συνηθιζόταν εκείνη την εποχή υιοθέτησαν προς τιμή του πατέρα τους το επώνυμο Παπανδρέου. (Συνήθεια αρκετά διαδεδομένη την εποχή εκείνη, ειδικά όταν ο πατέρας ή ο παππούς ήταν ιερέας-παπάς).  

  Ο κλάδος αυτός, της οικογένειας έμεινε να συνεχίζεται μόνο με τον Γεώργιο Παπανδρέου(πλέον), καθώς ο αδερφός του Νικόλαος σκοτώθηκε στους Βαλκανικούς πολέμους το 1913 στο Κιλκίς. Και η μοναδική αδερφή του, Μαγδαληνή απεβίωσε στα 19 της χρόνια απο πνευμονία.

 Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Ο Γεώργιος Παπανδρέου παντρεύεται τη Σοφία Μινέικο, και αποκτά μαζί της τον Ανδρέα Παπανδρέου(1919), και με την Κυβέλη Ανδριανού τον Γεώργιο Παπανδρέου(ετεροθαλή αδερφό δηλαδή του Ανδρέα, 1926).

 Τέκνα…του Ανδρέα και της Μαργαρίτας Τσαντ, οι γνωστοί Γεώργιος Παπανδρέου (1952),  Νικόλαος(1956), Ανδρίκος(1959) και Σοφία. Ο γιος του Γιώργου, συνεχίζει το όνομα του παππού του και προ-προπάππου του παπα-Ανδρέα.

Το θετικό στην καταγωγή των δυο πρωθυπουργών της κρίσης, είναι οτι κατάγονται απο απλές ελληνικές οικογένειες της εποχής τους, σαμαράδες, αγροτοκτηνοτρόφους και παπάδες, που να τό'ξεραν όμως αυτοί τι θα κάνουν τα δισέγγονά τους...

-Γενικά Αρχεία του Κράτους, Συλλογή Βλαχογιάννη

-Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit,Erich Trapp, Hans-Veit Beyer, Ewald Kislinger, Ioannis Leontiadis (BZP)

- Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη.{Λ.Τ.}

-Καλέντζι και Καλεντζιώτες, Γεώργιος Αθ. Πετρόπουλος, Αθήνα 2003