Κυριακή 24 Μαΐου 2009

Ελληνικά επίθετα-24/05

Αλικάκης(Αλικάκος)- Σχετικό με το τουρκ.alik, το φτιασίδι, η ερυθρότητα(ΕΠΜΑ)

Βρετός/Βρεττός/Βρεττάκος- Από το ν.ε. βρετός<αρχ.ευρετός, επίθετο που λεγόταν για τα μικρά παιδιά που έβρισκαν και τελικά υιοθετούσαν. (Λ.Μ)

Βηλαράς-Από το μεσν./νεοελλ.βηλάρι,το. 1) Ύφασμα του αργαλειού, 2) Παραπέτασμα: να σηκώσουν τα βηλάρια του μίσκαν,<λατ. velarium,η λέξη στα ελληνικά :‑ιον τον 6. αι. και ‑ιν το 10. αι.,{ΜΣΚ}

Γιουρούκης- Από το τουρκ.yürük, ο γρήγορος στα πόδια, ο νομάς(ΕΠΜΑ)

Γκιόκας- Από το τουρκ. gök, ο γαλάζιος, γαλαζωπός(ΕΠΜΑ)

Δάβαρης(Δαβαράκης,Ντάβαρης)- Από το τουρκ. davar, η κατσίκα, το κοπάδι.(ΕΠΜΑ)

Καμπάς- Από το τουρκ. Kaba,ο χοντρός, άξεστος.(ΕΠΜΑ)

Καναβάς- Από το τουρκ.kanave,ο φαλακρός.(ΕΠΜΑ)

Καπάνταης- Από το τουρκ.kabadayi,ο παλληκαράς(ΕΠΜΑ)

Καραμανλής(Καραμάνης κτλ)- Από το τουρκ. karaman, ο μαυριδερός, ή ο καταγόμενος από την Καραμανία. Παρόμοια μη πατριδωνυμική χρήση του παραγωγικού επιθήματος -li(λής) μπορούμε να τη συναντήσουμε στα νεοελληνικά λεξιλογικά δάνεια απο την τουρκική  μερακλής, μπελαλής, παραλής(παράς-λεφτά), σεβνταλής κτλ. Φυσικά η περίπτωση να σχετίζεται το επώνυμο με την περιοχή της Τουρκίας Karaman δεν είναι καθόλου απίθανη, απλώς δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι σε κάθε περίπτωση πως χρησιμοποιείται το παραγωγικό επίθημα -λής(τουρκ. li) (ΕΠΜΑ) και (ΛΜ)

Καρούνης- Από το τουρκ. karun, ο βαθύπλουτος

Κάτσικας- Από το τουρκ.kaçik,φευγάτος ή κουτσός(ΕΠΜΑ)

Κοκόζης- Από το τουρκ. kokoz, ο φτωχός, ενδεής.(ΕΠΜΑ)

Κοτζαλής(Κοτσαλίδης,Κοτσαλής)- Από το τουρκ. kocali, η παντρεμένη γυναίκα.(EΠMA)

Κοτζάς(Κοτζιάς, Κοτζακίδης)- Από το τουρκ. koca, ο μεγάλος, πρβ. Κοτζαγιάννης, Κοτζαγεώργης κτλ.(ΕΠΜΑ)

Κουλακμάνης- Από το τουρκ.kulak, αυτιάς, συν το επιτακτικό μόριο -μάν(ης), "αυτάρας".(ΕΠΜΑ)

Μαντάς- Ίσως σχετικό με το τουρκ. manda, το βουβάλι(ΕΠΜΑ)

Μαντούκας(Μαντούκογλου)- Ίσως σχετικό με το τουρκ. mantik, λογική.(ΕΠΜΑ)

Μεϊμάρης/Μεϊμεράκης- Από το τουρκ. mimar, ο αρχιτέκτωνας.(ΕΠΜΑ)

Μπερμπάτης- Από το τουρκ. berbat, ο ρυπαρός, ακάθαρτος, χαλασμένος.(ΕΠΜΑ)

Μπουντούρης- Από το τουρκ. bodur, μικρούτσικος, νάνος.(ΕΠΜΑ)

Ναλμπάντης- Από το τουρκ. nalbant, ο πεταλωτής.(ΕΠΜΑ)

Τζομάκας (Τζουμάκας) -Από το τουρκ. çomak, το ρόπαλο.(ΕΠΜΑ)

Τομπάζης- Από το τουρκ. tombaz,είδος πλοίου, ποταμόπλοιο.(ΕΠΜΑ)

-Βάσος Βογιατζόγλου,Επώνυμα της Μικρασίας,1990,(ΕΠΜΑ)

-Γ.Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας,(Λ.Μ)

-Εμμανουήλ Κριαράς,Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), . {ΜΣΚ}

1 σχόλιο:

  1. Γειά σας λέγομαι Μαντάς και θα ήθελα να κάνω ένα σχόλιο σχετικά με το επίθετό μου, το οποίο παρουσιάζεται να σημαίνει βουβάλι στα τουρκικά.
    Μετά από μια εκδρομή που έκανα στο χωριό Μαντούδι της Εύβοιας , ανακάλυψα ότι στο χωριό υπήρχαν Μαντάδες πολύ πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης.
    (στο Google υπάρχει ως απόδειξη η πρώτη απογραφή της Πύλης του 1453). Έτσι
    μετά από μια μικρή έρευνα στο διαδύκτιο βρήκα στο Google Books :

    Μαντάς = manda, (βουβάλι)/ manta (άσπρος,μενεξές)

    το λήμα στο παρακάτω λεξικό

    Ta oikogeneiaka-mas onomata, Manolēs A. Triantaphyllidēs, E. S. Stathēs

    Θέλω να επισημάνω ότι οι νέες ταυτότητες με λατινικούς χαρακτήρες, βάση ΕΛΟΤ, δεν σου επιτρέπυν να μεταφέρεις κατά βούληση
    όπως γίνοταν παλιά με τα διαβατήρια, στο αλφάβητο γι' αυτό και προτίνω η σωστή γραφή του ονόματος στα λατινικά που είναι manta,-s
    να συνοδεύεται με τους ελληνικούς όρους της σημασίας της , και θεωρόντας ως γνωστή τη λέξη
    Μανδάς από το μανδύας που ως γνωστόν παράγεται στα ισπανικά manta.

    ΑπάντησηΔιαγραφή