Επίθετα βυζαντινών-7ος ώς 9ος αιώνας (α)

    Μέση βυζαντινή περίοδος. Είναι η περίοδος όπου αρχίζουν να εμφανίζονται με τη μορφή επιθέτων προσδιορισμοί που όχι πολύ αργότερα θα είναι ο κανόνας τουλάχιστον στον μεσαιωνικό ελληνικό κόσμο.

   Τα επίθετα που ακολουθούσαν το βαφτιστικό των κατοίκων της αυτοκρατορίας, από τον αυτοκράτορα ως το μικρότερο υπήκοο, προέρχονταν και τότε κυρίως από φυσικά χαρακτηριστικά του φέροντος (π.χ. Σαραντάπηχος, Κολοβός, Ξανθός, Κοντομύτης) , επάγγελμα ή ιδιότητα (Τοξαράς, Ασβεστάς, Έξαρχος), ψυχικά χαρακτηριστικά ( π.χ. Αγέλαστος, Σκληρός), από βαφτιστικά ονόματα (π.χ. Μαρτινάκιος, Κωνσταντινάκης)   κ.α. .

   Στις μεσαιωνικές πηγές αυτά τα επίθετα καλούνται είτε «επίκλην» , είτε «επίκλησις» ή «επωνυμίαν» (1) , και τα περισσότερα από αυτά ακούγονται οικεία στους σημερινούς Έλληνες.

Ευφροσύνη Αγέλαστος (δεύτερο μισό 9^ου αιων., Πελοπ/κη οικογένεια)

Ιωάννης Εξαβούλης (αρχ.9^ου αιώνα)

Ιωάννης Αγγούρης (9^ος αιώνας, ευνούχος)

Κωνσταντίνος Σαραντάπηχος (8^ος αιώνας, Θέμα Ελλάδος)

Κωνσταντίνος Κοντομύτης (πρώτο μισό 9^ου αιώνα, Στρατηγός Θρακησίων /Σικελίας)

Κωνσταντίνος Μαρτινάκιος ( 9^ος αιώνας)

Κωνσταντίνος Τοξαράς ( δεύτερο μισό 9^ου αιώνα)

Λέων Γομοστός (9^ος αι., ένας από τους Μακεδόνες αιχμάλωτους των Βουλγάρων)

Μαρίνος Έξαρχος ( 8^ος αιώνας, κόμης Οψικίων)

Σισίννιος Ρεντάκης (πρώτο μισό 8^ου αιώνα)

Θεόδωρος Κουφαράς (9^ος αιώνας)

Θεόδωρος Σκληρός (9^ος αιώνας)

Τυροπούλης (7-9^ος αιώνας, Αθήνα)

Κλάδος (επων. 9-10^ος αι., Θέμα Ελλάδος)

Κωνσταντίνος Κασσυματάς (πρώτο μισό 9^ου αι., κοσμικό όνομα του πατρ. Αντώνιου)

Βασίλειος Πελοποννησίτης ( 9ος αιώνας, σπαθαροκανδιδάτος)

Γρηγόριος Κεντροκούκουρος (πρώτο μισό 9^ου αιώνα, Προικόννησος)

Γρηγόριος Ασβεστάς ( 9^ος αιώνας, Συρακούσες, επίσκοπος)

Ιωάννης Αβάστακτος ( 7^ος αιώνας, Κρήτη, εννιάχρονο παιδί-νεκρική επιγραφή)

Ιωάννης Απλάκης ( πρώτο μισό 9^ου αιώνα, Μακεδονία, Μονοστράτηγος)

Ιωάννης Κολοβός ( 9^ος αιώνας, Θεσσαλονίκη)

Ιωάννης Στομοπατάς ( 7-9^ος αιώνας)

Κωνσταντίνος Ποδοπάγουρος (8^ος αιώνας, Κωνσταντινούπολη, Λογοθέτης)

Λέων Κουτζοδάκτυλος ( περ.771, Θέμα Θρακησίων)

Λέων Κλόκας ( περ.800, Σινώπη, Ελενόποντος, σακελλάριος)

Λέων Κότζης (ή Κοτζής, περ.850, Αθήνα, επιγραφή στον Παρθενώνα, Στρατηγός)

Λέων Λαλούδιος ( 9^ος αιώνας, εικονομάχος)

Λέων Κρητικός ( 9^ος αιώνας, πατρίκιος)

Νικήτας Αλεξίου (9^ος αι., Βιθυνία, βασιλικός μανδάτωρ)

Θεόδωρος Καρτερούκας ( πρώτο μισό 8^ου αιώνα, Καππαδικία)

Θεόδωρος Ξανθός ( 7-9^ος αι., ιατρός)

Θεοφάνης Λαρδότυρος ( μέσα 8^ου αιώνα, Κρήτη)

Βαμβαλούδης (9^ος αιώνας, δρομέας των Πρασίνων στον Ιππόδρομο επί Μιχαήλ Γ’)

Χαρίτων Χηνόπουλος ( 9^ος αιώνας, ευνούχος κάτοχος οικιμάτων στην Κωνσταντινούπολη)

«Διήγηση περί της Αγίας Σοφίας», Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως

Βασίλειος Πετεινάκης ( 10^ος αιώνας, πατρίκιος, Συνεχιστές Γεωργίου Μοναχού)

Θεόδωρος Κολοκύνθης (9^ος αιώνας, «Διήγηση περί της Αγίας Σοφίας», Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως)

Κανακάρης (9^ος αιώνας, Παυλικιανός, Μελιτήνη )

Κωνσταντινάκης ( 9^ος αιώνας, βασιλικός διάκονος(2))

Κυρίτζιος (8^ος αιώνας, κόμης της κόρτης-βασιλικός σπαθάριος,  Μακεδονία,   (2) ).

Μυξάρης (9^ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)

Λέων Κατακαλίτζης ( 9^ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)

Μιχαήλ Αντίγονος (9^ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)

Ιωάννης Τουβάκης (9^ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)

Βιβλιογραφία-Πηγές:

(1)Λεξικό Σούδα, 2383 : Επίκλην> επωνυμίαν.

(2)Zacos, G. and Veglery, A., Byzantine Lead Seals, vol. I (in 3 parts) (Basel, 1972)

-Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit, Abteilung I: 641–867, Friedhelm Winkelmann , Ralph-Johannes Lilie

-Συνεχιστής Γεωργίου Μοναχού, Βίοι νέων βασιλέων, Bekker, I. (ed.), Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus (Corpus scriptorum historiae Byzantinae, Bonn 1838)

-Χρονογραφία, Γεωργίου Μοναχού

-«Διήγηση περί της Αγίας Σοφίας», Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως

-Θεοφάνη Ομολογητή, Χρονογραφία